An incredible journey

Wat er aan vooraf ging....

In november 2014 vroeg ik om advies bij de contactpersoon Internationalisering van de Hogeschool Utrecht. Na mijn ervaringen in Zuid-Afrika had ik besloten me voor te bereiden op een nieuwe uitdaging, een nieuwe reis naar Afrika. Zorgvuldig had ik me verdiept in dit continent en mijn wensen vormgegeven in een top 30 van landen waar ik wel naar toe zou willen in het kader van mijn afstudeeronderzoek. In de top 3 stonden Namibië, Ghana en wederom Zuid-Afrika. Het gesprek op de faculteit gaf mij te verkennen opties in onder andere Ghana, Kenia en Oeganda. Via de contactdocent Internationalisering kwam ik terecht bij Stichting Partnership Ghana (SPG), welke de projecten van Community Partnership for Youth and Woman Development (CPYWD) ondersteunt. Binnen 2 maanden bevond ik mij al in Haarlem voor een kennismakingsgesprek met SPG. Maanden van voorbereiding volgden waarin ik boeken over Ghanese geschiedenis en cultuur verslond, aangevuld door werkgroep bijeenkomsten van de Stichting. In de tussentijd had ik medestudent, ex-huisgenoot en tevens goede vriendin Simone enthousiast kunnen maken om mee te delen in het afstudeeravontuur. In de maanden van voorbereiding groeide het verlangen om eerder naar Ghana te vertrekken, om eerst eens het leven daar te ervaren alvorens terug te keren voor de uitvoering van het afstudeeronderzoek. Er ontstond een mogelijkheid om in juni 2015 voor 2,5 week naar Ghana te gaan voor een ‘familiarization visit.’ De Stichting informeerde naar mijn wensen omtrent de huisvesting. Voor beide bezoeken had ik de keuze om in de stad Tamale, in een buitenwijk van Tamale of in een traditional Dagomba village te verblijven. Om de eerste reis optimaal te benutten besloot ik, met ingehouden adem, de 2 weken in een traditional village te verblijven. Een van de belangrijkste redenen hiervoor was dat we in het onderzoek over kinderen schrijven, welke hoogstwaarschijnlijk opgroeien in een Dagomba village. Ik hoopte mijn inlevingsvermogen met deze ervaring te vergroten. Ik wist dat het geen makkelijke reis zou worden, en zeker geen reis om uitgerust van thuis te komen.
Toen ik mijn laatste tentamen gemaakt had en een reeks diensten van mijn werk erop had zitten, was ik gevuld van enthousiasme en nieuwsgierigheid naar het leven in een traditional village en alle projecten die CPYWD onder zijn hoede heeft. Ik sportte 3 keer per week om mijn conditie op peil te brengen, versterkte mijn weerstand door extra vitamines te slikken en oefende mezelf in uithoudingsvermogen door te wandelen met mijn volle backpack. De reis kon beginnen…

Accra
Via de kerk in Lelystad ontmoette ik een echtpaar, met een deels Ghanese afkomst. De Ghanees van het echtpaar behoort oorspronkelijk tot de Ashanti uit Kumasi en is opgegroeid in Accra. Het gastvrije stel heeft mij meerdere keren uitgenodigd voor een Ghanese maaltijd en mij voorzien in alle mogelijk relevante informatie over het land. Een familielid van het stel is woonachtig in Accra en zou mij graag op willen vangen tijdens mijn korte acclimatiseringsperiode in Accra. Op een maandagavond arriveerde ik in Accra, waar ik uiteindelijk de persoon in kwestie op het vliegveld ontmoette. Om de 5 minuten kreeg ik zijn telefoon in mijn handen gedrukt omdat een vriend/familielid mij welkom wilde heten in Ghana. Gastvrijheid kreeg in de eerste paar minuten dus al vorm! Ik had een luxe verblijf in Accra met een toilet, douche en een eigen kamer. De vriendin/buur van mijn ‘host’ kookte elke avond heerlijk Ghanees voor mij. Zij heeft mij de eerste dagen ook rondgeleid in Accra. Ze leerde mij hoe de, voor mij totaal onbekende, vervoersvorm ‘trotro’s’ werkte. Ze bracht me naar de highlights van de stad. Zo zijn we de geschiedenis in gedoken door verschillende memorial parks en de independence square te bezoeken. Daarnaast hebben we de toerist uitgehangen door over OSU, the art centre en Labadi Beach rond te struinen. De Makola Market is een plek die ik niet snel zal vergeten. Kleurrijke, overvolle en geurige smalle straatjes waren het centrum van de handel. Vrouwen met gigantische schalen, dozen, manden zochten hun weg in de drukte. Mijn gids probeerde ik letterlijk op de voet te volgen wanneer we ons een weg baanden in de drukte. Na een lange en intensieve dag konden we genieten van een fantastische kerkdienst. Bijna twee uur te laat kwamen we binnen, maar al snel bleek dat de preek nog niet begonnen was. Een feestelijke avond volgde waarin God centraal stond en de mensen Hem aanbaden door dans, zang en gebed. Na ongeveer twee uur werd de bijeenkomst afgerond. Het Accra-avontuur kwam tot een einde en ik bereidde mij voor op de lange busreis naar het noorden. Een reis waarvan ik dacht dat het een simpele transfer zou zijn. Niets bleek minder waar, de reis was een avontuur op zichzelf.

Tamale
Op vrijdagochtend, om 3 uur ’s ochtends, arriveerde ik in Tamale waar Mr. Jacob (directeur van CPYWD) mij ophaalde. Ik mocht nog wat bijslapen in zijn huis waarna ik aan het einde van de ochtend door zijn vrienden opgehaald zou worden. Mister Osman bleek mijn pick-up te zijn (een van de staff members van CPYWD). Hij bracht mij naar het kantoor in Katariga, waar ik ook mister Peter (een andere staff member) ontmoette. Op die ochtend ontmoette ik mijn (Islamitische) Dagomba-gastgezin en gaf mister Peter mij een introductie les over cultuur in Tamale waarin kort de belangrijkste gebruiken en normen werden toegelicht. In de middag vond de maandelijkse evaluatie met After School Program (ASP) facilitators plaats. De dagen die volgden stonden in het teken van culturele verkenning. Mister Peter leidde mij rond in Tamale. In het gastgezin probeerde ik zoveel mogelijk in de gebruiken en het leven te delen. Ik ontmoette de queen mother van Katariga (dorpshoofd), leerde mijn kleding met de hand te wassen, speelde Oware met de jongeren op de straat, hielp op de markt met het verkopen van rijst en Koshe en leerde wat Nederlandse woordjes aan de vrouwen van het gastgezin. Ik raakte steeds vertrouwder met mijn ‘badkamer,’ leerde Ghanees koken en bezocht de kerk van mister Jacob. Tevens raakte ik bekend met mijn nieuwe huisdieren: hagedissen, spinnen en een overvloed aan termieten. Binnen de compound leefden overigens ook kippen, schapen en guinea fowls. In de vrije uren speelde, danste en zong ik met de vele kinderen, leerde ik sheabutter maken (een lokaal product, olie) en bezocht ik de ‘farms’ van het gastgezin. Ondanks dat ik erg van het Ghanese eten genoot, riep mijn buik mij een halt toe. Vanaf de eerste zondag had ik buikklachten, die uiteindelijk aanhielden tot twee weken na thuiskomst in Nederland. Een uitdaging werd aan mijn lijst toegevoegd, voor het toilet moest ik tien minuten lopen. De week werd gevuld met bezoeken aan scholen, Early Childhood Centre’s (ECD’s), vergaderingen en ASP’s. Overal werd ik zorgvuldig voorgesteld aan de gemeenschap door mister Peter, mister Osman of mister Jacob. Ik mocht aanwezig zijn bij trainingen voor nieuwe vrijwilligers, die in een ECD of een ASP programma gaan werken. Voornamelijk de trainingen en vergaderingen waren erg interessant om bij te wonen. De positieve benadering naar kinderen, welke CPYWD aan vrijwilligers leert, is ronduit innovatief te noemen in de context waarin Ghanezen opgroeien. De ondersteunende rol van CPYWD in het community based werken is als een rolmodel voor mij als SPH’er. CPYWD is een ongekend vooruitstrevende organisatie, waar ik grote bewondering voor heb. Naast de voorlichtingen, trainingen, ECD’s en ASP’s, kent CPYWD projecten omtrent Beekeeping ter verbetering van de economische positie van Ghanezen in de regio Bimbilla. Ondanks dat ons onderzoek zich niet zal richten op dit bijhouderij project, vond ik het belangrijk om Bimbilla toch te bezoeken om een totaal beeld van de organisatie te krijgen. Ik was dan ook erg enthousiast toen ik hoorde dat dit bezoek ingepast kon worden. Met mister Jacob en mister Osman vertrok ik naar het oosten van het land om de boeren te ontmoeten. De hoge mate van zelfredzaamheid trok mij aan in dit project. CPYWD voorziet Bimbilla van trainingen, ook op het gebied van projectmatig werken, waardoor Beekeeping in de toekomst steeds onafhankelijker zal worden. Kortom, tijdens mijn verblijf in Tamale heb ik elke dag van 9 uur ’s ochtends tot 5 uur ’s middags wel een programma gevolgd. Ik sloot mijn dag af door op de markt te helpen bij mijn gastgezin, waarna een Dagbanli les volgde bij Mma Awulatu. Ondanks mijn buikklachten heb ik maar één afspraak moeten afzeggen. Op de laatste dag voor vertrek had ik nog de mogelijkheid om Tamale in te gaan om wat boeken te kopen. Ik heb een Dagbanli- en Twi Bijbel aan mijn verzameling toegevoegd, evenals het boek ‘Social Studies for Junior High Schools,’ welke van grote betekenis kan zijn voor ons onderzoek. Het verblijf in Tamale werd afgesloten met een evaluatiegesprek en een intiem afscheid van het gastgezin. In korte tijd heb ik ontzettend veel indrukken opgedaan en heb ik zeker gevonden waar ik naar op zoek was. Ik heb het leven van een Dagomba-familie van zeer dichtbij mogen meemaken en hierin mogen delen. Daarbij moet ik zeggen dat de Ramadan en het regenseizoen wel wat extra uitdagingen met zich mee brachten. Ik heb nu een idee over het leven van kinderen die aan ASP’s mee doen, de mogelijke thuissituatie. Ik heb een beeld gekregen van de organisatie CPYWD, de projecten en alle betrokkenen. Ten slotte, heeft mister Jacob aangegeven wat hij graag onderzocht wil hebben! Mister Jacob heeft aangegeven dat hij een specifiek onderwijs aanbod toe wil voegen aan de ECD en ASP programma’s, die wellicht ook op scholen geïmplementeerd kunnen worden. Mister Jacob vindt het belangrijk dat kinderen op jongere leeftijd al de kans krijgen te ontdekken wie ze zijn, dat ze mogen ontdekken dat ieder kind uniek is. Daar ligt de uitdaging voor Simone en mij!